Sprzęt do fotografii

Fotografia jest dziedziną która ma już dość długą historię. Pierwsze zdjęcia powstały około 200 lat temu. Od tego czasu sprzęt fotograficzny przeszedł kilka rewolucji. Pierwsze aparaty były bardzo duże, a robienie zdjęć wiązało się z zagrożeniem zdrowia – używane były szkodliwe chemikalia, jak np. te zawierajace między innymi rtęć.

Aktualnie fotografia stała się prawie w całości cyfrowa. Fotografia analogowa nadal cieszy się zainteresowaniem, aczkolwiek w zasadzie wyłącznie wśród entuzjastów. W tym artykule z przyczyn oczywistych nie będziemy się zajmować sprzętem do fotografii analogowej tylko zajmiemy się sprzętem do fotografii cyfrowej. Część sprzętu pozostaje jednak wspólna dla jednego i drugiego typu.

Aparat

Aparat fotograficzny to oczywiście podstawowe narzędzie każdego fotografa. Jego funkcją jest uwiecznienie obrazka w postaci analogowej lub cyfrowej. Zasadniczą różnicę w aparatach stanowi zastosowany element rejestrującego światło. W fotografii analogowej będzie to światłoczuła klisza (lub papier), a w przypadku fotografii cyfrowej – sensor. 

Aparaty cyfrowe wyparły dzisiaj z powszechnego użytku te analogowe i obecnie stanowią największy segment rynku. Mniej więcej około 2010 roku osiągnęły jakość zdjęć porównywalnej do fotografii analogowej. Od tego czasu możemy się cieszyć coraz to nowszymi modelami z mnogością funkcji ( o których będziemy się rozpisywać w innych wpisach).

Aparaty z grubsza można podzielić na kategorie:

• kompakty,
• hybrydowe,
• lustrzanki,
• bezlusterkowce.

W zależności od grubości naszego portfela i potrzeb, możemy wybierać w szerokiej gamie aparatów cyfrowych różnych producentów różniących się:

• wielkością i wagą,
• wielkością matrycy,
• jakością matrycy (czułość, szybkość, rozdzielczość, rozpiętość tonalna/dynamiczna),
• ilością megapikseli,
• możliwością wymiany obiektywu lub nie,
• wbudowaną stabilizacją matrycy,
• posiadaniem wizjera (tak, nie każdy aparat fotograficzny ma wbudowany wizjer!),
• wizjerem optycznym / cyfrowym,
• rodzajem stosowanych kart pamięci,
• mocowaniem obiektywu,
• możliwą ilością zdjęć jakie możemy wykonać na jednym ładowaniu baterii,
• możliwościami nagrywania video w różnej jakości i ilości klatek na sekundę,
• jakością autofokusa,
• szybkością wykonywania zdjęć seryjnych,
• ilością przycisków/pokręteł,
• wielkością, jakością i możliwością obracania wyświetlacza,
• materiałem obudowy i jej szczelnością,
• dodatkowymi funkcjami jak np. – timelaps, focus stacking, symulacja filtru ND, astrofotografia, HDR, śledzenie postaci, śledzenie oka, śledzenie zwierząt, śledzenie oka zwierząt…

Jednym słowem od wyboru do koloru!

Wszystkie powyższe parametry będą miały wpływ na możliwą do uzyskania jakość zdjęć jak i łatwość oraz przyjemność ich wykonywania.

Szczegółami dotyczącymi aparatu zajmiemy się w oddzielnym materiale, bo bez mała jest to prawdziwy temat rzeka!

Obiektyw

Zasadniczym elementem wpływającym na możliwą do uzyskania jakość zdjęcia jest obiektyw. W przypadku aparatów z wymienną optyką możemy dobrać obiektyw najlepiej pasujący do konkretnego zastosowania.

Podstawowy podział obiektywów jaki mamy powszechnie dostępny to:

1. Obiektywy o stałej ogniskowej (tzw. stałki)
2. Obiektywy o zmiennej ogniskowej (zoom)

W przeszłości obiektywy o stałej ogniskowej miały znaczną przewagę nad zoomami. Zdjęcia robione tymi obiektywami były lepszej jakości (ostrzejsze), oraz obiektywy te były jaśniejsze i lżejsze. Aktualnie obiektywy o zmiennej ogniskowej oferują praktycznie taką samą jakość obrazu przy zachowaniu dużej jasności i niewielkiej wagi.

Kolejny podział obiektywów w zależności od ogniskowej:

• ultra szerokokątne,
• szerokokątne,
• standardowe,
• krótkie telefoto,
• telefoto.

Nie możemy też pominąć szczególnie istotnego aspektu związanego z jasnością obiektywu, czyli jaką ilość światła dany obiektyw może maksymalnie zebrać. Podaje się go liczbą f/x. Czym mniejsze x tym obiektyw jaśniejszy. Jasne obiektywy zaczynają się od około f/2.8 w dół. Zazwyczaj niestety, im obiektyw jaśniejszy tym jego cena wyższa.

Inne parametry obiektywów na które koniecznie trzeba zwrócić uwagę to:

• typ mocowania,
• normalny/macro,
• autofocus (lub jego brak),
• stabilizacja (lub jej brak),
• komunikacja z aparatem (lub jej brak),
• rozdzielczość,
• jakość rozmycia,
• jakość powłok,
• dystorsje (wady odtwarzania geometrii),
• aberracje (wady przenoszenia koloru),
• koma (rozmycia punktów jak np. gwiazdy),
• jakość gwiazdkowania (efekt słoneczka przy robieniu zdjęć jasnym punktom przy przymkniętej przysłonie),
• flary,
• bliki.

Wybór obiektywów jest ogromny tak jak i ich rozpiętość cenowa. Co pocieszające, jakość optyki poprawiła się znacznie w ostatnich latach przy dość umiarkowanych cenach. Obiektywy o podobnej jakości obrazka kosztują obecnie około połowę tego co około 10 lat temu. Nie znaczy to jednak że jest tanio. Za dobrej jakości nowy obiektyw nadal będziemy musieli zapłacić od 3 tys. PLN w górę (średnio możemy założyć cenę ok 5 tys. PLN). A czy warto kupować używane? O tym też znajdziecie artykuł niebawem.

Jeśli zastanawiacie się jaki obiektyw wybrać do waszych potrzeb i w budżecie jakim dysponujecie – to też pojawi się w kolejnych artykułach! Niecierpliwych zachęcamy do kontaktu z nami – z przyjemnością doradzimy co z danej półki cenowej do waszych potrzeb nada się idealnie!

Statyw

Statyw fotograficzny to urządzenie praktycznie nieodzowne w wielu przypadkach. W zależności czy będziemy z nim chodzić, czy będzie stał w studio, możemy wybrać dowolny zarówno w zakresie rozmiaru jak i wagi. Generalnie statywy nie różnią się zbytnio jeden od drugiego.  Te droższe będą wykonane np. z lżejszych materiałów (carbon vs aluminium).

W zależności jak będziemy użytkować statyw przy jego zakupie warto zwrócić uwagę przede wszystkim na poniższe parametry:

• waga,
• udźwig,
• materiał wykonania,
• wysokość maksymalna,
• mocowanie (głowica),
• sposób rozkładania (zatrzaski),
• wielkość po złożeniu.

Wybór właściwego statywu jest bardzo ważną decyzją gdyż będzie on nam towarzyszył przez wiele lat i pozwoli wykonywać zdjęcia w wielu trudnych i wymagających warunkach – w przypadku zdjęć nocnych, nieba itp.

Lampa

Urządzeniem, które uważam również za niezbędne jeśli poważnie myślimy o fotografii jest lampa błyskowa. Podstawowa lampa to błyskowa tak zwana lampa reporterska (z możliwością mocowania bezpośrednio do aparatu). Część aparatów ma wbudowaną lampę, jednak jej jakość co do zasady, delikatnie rzecz ujmując – pozostawia wiele do życzenia.

Lampy reporterskie będą różniły się mocą błysku, ilością błysków na jedno ładowania akumulatora, maksymalną szybkością błyskania, kształtem palnika / strumienia światła czy jakością i barwą światła.

Poza lampami reporterskimi oczywiście mamy jeszcze lampy studyjne. Lampy te różnią się tym, że najczęściej zasilane są z sieci i posiadają cenną funkcję – tzw. światło modelujące. Światło to możemy włączyć w celu orientacyjnego ocenienia jak i gdzie lampa będzie świecić. Lampy studyjne będą różnić się maksymalną mocą, szybkością błyskania, ilością kroków mocy światła.

Istnieją również lampy, które możemy sklasyfikować pomiędzy reporterskimi i studyjnymi, są to lampy studyjne z wbudowanym akumulatorem, dzięki czemu możemy je swobodnie wykorzystać w sytuacji braku zasilania, na przykład w terenie. Oczywiście w fotografii możemy wykorzystywać lampy światła stałego – ale o zaletach i wadach tego rozwiązania opowiem w innym wpisie.

Lampy studyjne różnią się od reporterskich przede wszystkim tym, że możemy do nich mocować różnorodne modyfikatory światła, jak na przykład: 

• czasze ( w tym tzw. 'barn doors’ czyli po naszemu wrota, czy też świetnie sprawdzające się w fotografii beauty tzw. 'beauty dishe),
• softboxy,
• parasolki,
• strumienice (zwykłe i optyczne)
• gobo,
• filtry i kolorowe żele,
• gridy.

Dlaczego warte w nie inwestować? Bo modyfikatory pozwalają wyczarować nam praktycznie dowolny rodzaj światła w przestrzeni studia.

Filtry fotograficzne

Filtry fotograficzne są modyfikatorami światła z reguły nakręcanymi na obiektyw.

Najczęściej używane to filtry:

• UV – praktycznie nie dają wypływu na zdjęcie, zabezpieczają jednak skutecznie obiektyw przed uszkodzeniem mechanicznym i zabrudzeniami,
• ND – używany gdy chcemy wydłużyć czas naświetlania,
• polaryzacyjne – zmniejszające ilość odbić od powierzchni niemetalicznych i polaryzujących, jak: niebo, woda, folia, szkło etc.
• połówkowe – gdy chcemy równomiernie doświetlić scenę w przypadku, gdy np. niebo jest dużo jaśniejsze od reszty krajobrazu,
• zmiękczające – używane głównie do rejestracji obrazu w postaci video,
• efektowe – dające efekt gwiazdkowania, bądź inne efekty,
• kolorowe – aktualnie praktycznie nieużywane gdyż służyły do fotografii B&W.

Filtry to narzędzia niezwykle pożyteczne i warto z nich korzystać. Ich używanie może znacznie poprawić jakość zdjęć i zwiększyć nasze możliwości, oraz pozwalają nieco rozwinąć naszą kreatywność.

Plecak, torba

Do transportowania i przechowywania sprzętu potrzebować będziemy odpowiedni plecak lub/i torbę na aparat, obiektywy i resztę naszego sprzętu. Zapewni on nam ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, deszczem, śniegiem itp. Wybór odpowiedniego plecaka czy torby pozwoli nam łatwo i ergonomiczne spakować sprzęt i zabezpieczyć go przed uszkodzeniami w trakcie transportu. Z mojego doświadczenia wynika, że wybór odpowiedniej torby/plecaka wcale nie jest tak prosty jak się może wydawać. Niestety udało mi się już ich kilka skutecznie wyeliminować z użytkowania, dlatego zrobimy ich aktualny research w najbliższym czasie.

Komputer i tablet

Komputer będziemy potrzebować głównie do dwóch zastosowań: edycja zdjęć i tethering. Tethering jest to metoda łączenia komputera z aparatem, gdzie zdjęcia są natychmiast przesyłane na dysk naszego komputera. Co ważne, dzięki takiemu połączeniu uzyskujemy również łatwy podgląd na żywo na ekranie komputera/laptopa dokładnie to, co „widzi” aparat. Dysponując odpowiednim oprogramowaniem (najczęściej dostarczanym przez producenta aparatu) możemy także sterować aparatem (zmieniać ISO, przysłonę, czas migawki, naciskać spust itp).

Ponadto każde zdjęcie musi zostać wywołane, niezależnie od techniki. Może nastąpić to w aparacie (wtedy dostajemy plik jpg) albo na komputerze, gdzie będziemy obrabiali z reguły plik .raw. Wbrew pozorom to niezwykle istotny element pracy fotografa!

Wybór komputera do obróbki zdjęć poruszymy w innym artykule ( uwaga spoiler – combat pc vs mac 😉 )

UFF… W zasadzie dotarliśmy do końca. Oczywiście zostały tu zaakcentowane jedynie podstawowe sprzęty, jakie do swojej dyspozycji warto posiadać jeśli chcemy efektywnie i efektownie robić zdjęcia. Na temat sprzętu pojawi się tutaj cała gama różnych artykułów, gdzie zdecydowanie szczegółowo wgryziemy się w temat!